همه ما هر روز و هر لحظه از دستانمان استفاده میکنیم اما معمولاً آنطور که باید، از پوست دستمان مراقبت نمی کنیم. دستان ما بیشتر از سایر بخشهای بدن در معرض تماس با مواد شیمیایی و شرایط نامناسب هستند و علاوه بر این دائماً در حال حرکت هستند چون با آنها مینویسیم، تایپ میکنیم، از بچهها مراقبت میکنیم، آشپزی میکنیم و غیره. در سال 2020 هم شستشوی مکرر و ضدعفونی دستها برای پیشگیری از ابتلا به کرونا این شرایط را تشدید کرد.
به همین دلیل همانطور که بعضی از متخصصان پوست میگویند: اگر میخواهید سن شخصی را تشخیص دهید، به جای صورت به دستان او نگاه کنید. وقتی – در اثر شستشوی مکرر و مرطوب نکردن – لایه حفاظتی پوست از بین برود، مواد آلرژی زا و حتی ذرات آلوده کننده و بیماری زا راحت تر به پوست ما نفوذ میکنند. همین مسئله باعث بروز مشکلاتی مثل خارش، التهاب پوستی و مشکلات دیگر میشود. به گفته متخصصان پوست، وقتی پوست به شدت خشک شود، دچار ترکهایی میشود که بعضی از آنها عمیق هستند و باعث ورود آلودگیهای بیشتر به داخل پوست میشوند.
برای مقابله با این مشکل و پیشگیری از بروز آن، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- در کنار ضدعفونی کننده، همیشه یک کرم مرطوب کننده داشته باشید: در حال حاضر اکثر ما عادت کرده ایم که هر زمان در محیط بیرون چیزی را لمس میکنیم، دستمان را ضدعفونی کنیم و وقتی به خانه برمی گردیم، دستهایمان را بشوییم. گرچه پیروی از توصیههای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای عفونی لازم است اما از طرفی باعث ایجاد مشکلات زیادی برای دستها میشود. به گفته متخصصان با شستشوی مکرر دستها ممکن است به همان علائمی که زمستانها به آنها برخورد میکنیم، مبتلا شوید یعنی خشکی، خارش و سوزش پوست.
پاک کنندههای ضدمیکروبی معمولاً باعث خشکی پوست میشوند و ژلهای ضدعفونی کننده هم باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست میشوند. همچنین میتوانند مشکلاتی مثل ترک خوردن پوست، خارش و اگزما را تشدید کنند. هر بار که از ضدعفونی کننده استفاده میکنید یا دستها را شستشو میدهید، با مرطوب کننده پوستتان را چرب کنید. این کار به ترمیم آسیبهای پوستی کمک کرده و باعث حفظ شفافیت و رطوبت پوست میشود. استفاده از مرطوب کننده پس از شستشوی دستها باعث از بین رفتن اثر ضدعفونی کننده نمی شود.
نکته: حتی اگر شستشوی مکرر باعث خشک شدن دستها شده، باز هم برای پیشگیری از ابتلا به کرونا نباید شستشوی مرتب دست را ترک کنید.
- از قرار دادن دستها در معرض تغییر دمای شدید خودداری کنید: وقتی هوا سرد میشود، دمای فضاهای داخلی افزایش پیدا میکند. همین مسئله باعث ایجاد اختلاف دمای شدید بین فضاهای سرپوشیده و سرباز میشود و تأثیر زیادی بر خشک شدن و حساسیت پوستی دارد. این مشکل برای افرادی که دچار عوارض و بیماریهای پوستی مثل اگزما هستند شدیدتر است. پزشکان توصیه میکنند که برای مراقبت هر چه بیشتر از پوست دست، یک کرم یا پماد بدون عطر و رنگ بخرید. به دنبال محصولاتی باشید که حاوی موادی مثل لیپیدها (مثل سرامید)، مرطوب کنندهها (مثل گلیسیرین و اسید هیالورونیک) و انسدادسازها (مثل وازلین) باشند. این مواد در ترکیب با هم عملکرد فوق العاده ای دارند و رطوبت پوست را حتی در سردترین روزها حفظ میکنند. از محصولاتی استفاده کنید که از تیوب خارج میشوند چون نسبت به لوسیونهایی که از یک بطری پمپ میشوند اثربخش تر هستند.
کرم مرطوب کننده را میتوان در هوای سرد بیشتر استفاده کرد بخصوص بعد از شستن دستها. هر زمان که احساس خشکی پوست کردید یا پس از حمام و شستشو زمانی که هنوز پوستتان رطوبت دارد، از مرطوب کننده استفاده کنید.
- ضد آفتاب را فراموش نکنید: این نکته بدیهی به نظر میرسد اما معمولاً فراموش میکنیم که اشعه آفتاب تفاوتی بین پوست دست و صورت قائل نیست. وقتی از پوست دست در برابر این اشعههای مضر حفاظت نکنید، به تدریج شاهد ایجاد لک، خشکی پوست و چین و چروک خواهید بود.احتمال ایجاد لکههای پیش سرطانی به اسم کراتوز اکتینیک روی دستها زیاد است. این لکهها بعد تبدیل به دومین نوع رایج سرطان پوست میشوند.
متخصصان پوست توصیه میکنند که برای پیشگیری از بروز نشانههای افزایش سن و حفاظت ازپوست و سلامت، هر روز وقتی قصد خروج از منزل را دارید همه قسمتهای بدن که با لباس پوشیده نمی شوند را ضدآفتاب بزنید. یکسری ضدآفتاب اختصاصی برای بدن وجود دارد که معمولاً به صورت لوسیون هستند و راحت پخش میشوند اما مهم ترین چیز این است که ضدآفتاب شما برای حفاظت در برابر طیف وسیعی از اشعه آفتاب ساخته شده باشد، ضد آب باشد، SPF حداقل 30 داشته باشد و به راحتی روی پوست بدن پخش شود.
- شبها به صورت اختصاصی از دستانتان مراقبت کنید: به توصیه پزشکان، شبها قبل از خواب مدتی دستتان را در آب گرم یا شیر نگه دارید و بعد برای حفظ رطوبت دستها از یک کرم یا پماد مرطوب کننده استفاده کنید و دستکش نخی بپوشید. سپس دستگاه بخور را روشن کنید و بخوابید. به این ترتیب صبحتان را با دستانی لطیف و ابریشمی شروع خواهید کرد که کاملاً آماده مقابله با شرایط سخت زمستان و پیامدهای شستشوی مکرر شدهاند.